Kredi Kullandırım İlkeleri
İçindekiler
Bankaların topladıkları fonlar ile firmalara ve bireylere finansman sağlayan kurumlar olduğundan bahsetmiştik.
Bankaların sağladıkları fonların kredi adı altında ödünç verilmesini nakit krediler ve gayrinakit krediler olarak ikiye ayırmıştık.
Kredilerin firmalara kullandırılması Kurumsal Krediler , bireylere kullandırılması ise Bireysel Krediler başlıkları altında incelenir.
Bankaların yönetim anlamında topladıkları fonları ne şekilde dağıtacakları öncelikle bu konuda şekillenir.
Bankanın plasman (kredi kullandırım) politikası belirlenerek , şube örgütlenmesi buna göre yapılır.
Ancak her ne şekilde olursa olsun kredi kullandırım ilkeleri , gerek bireysel gerekse ticari (kurumsal krediler) değişmemektedir.
Güvenlik – Emniyet İlkesi ;
Kredi onayından evvel müşteri ile ilgili gerekli piyasa istihbaratının yapılmış olması, bankayla olan geçmişinin incelenmesi, finansal verilerinin incelenmiş olması temel kuraldır.
Yalnız müşterinin incelenmesi yeterli olmamakta, o anki ülke ekonomisi ve kredi talep eden firma veya kişinin faaliyet gösterdiği sektör incelemesi mutlaka gerçekleştirilmelidir.
Finansal analiz mümkünse son üç yıllık verileri kapsamalıdır. Yanı sıra kredi talebinde bulunanın diğer bankalar nezdinde durumu incelenmelidir. TCMB’dan memzuç kayıtları tedarik edilebilir.
Yapılacak son değerlendirmede müşterinin krediyi nerede , hangi vadede kullanacağı araştırılır.
Kredinin onaylanarak , müşteriye tahsisi aşamasında teminat alınıp alınmayacağı, alınacaksa hangi teminatların alınacağı, güncel değerlendirme yapılarak karara bağlanır.
Kredi kullandırımı önemli olmakla beraber , vadesinde anapara ve faiziyle birlikte sorunsuz olarak tahsilatı da önemlidir.
Karlılık – Verimlilik İlkesi ;
Bankalar kullandırdıkları kredilerden faiz ve komisyon elde ederler. Kredi faiz ve komisyonları bankaların en önemli gelir kaynaklarıdır. Bu nedenle kullandırılacak kredinin hem banka hem de müşteri için uygun alanda, uygun teminat ve uygun fiyatla kullandırılması esastır. Banka varlığını devam ettirebilmek için yeni müşteriler kazanmanın yanı sıra , portföyündeki müşterilerle de verimli ve devamlı olarak çalışmalıdır.
Bu ilkeyi gerçekleştirmek için vadesiz mevduat sağlamak, çek senet tahsilatları ile ilave komisyon sağlamak, dış ticaret hizmetleriyle komisyon ve hizmet geliri elde etmek, kredi kartlarından komisyon sağlamak başlıca hedefleri arasındadır.
Hizmet ve ürün çeşitliliğini artırarak, çapraz pazarlama yapmak ve neticesinde müşterisinden sadece bir alanda değil çeşitli ürün ve hizmetlerinden yararlandırarak gelir elde etmek gerekir.
Akışkanlık – Geri Dönüş Hızı İlkesi ;
Yukarıda sayılan ilkelere göre tahsis edilerek müşteriye kullandırılan kredinin , anapara ve faiz+komisyonlarıyla birlikte zamanında tahsil edilerek kapatılması gerekir. Tahsis edilmiş kredilerin donuk kalmaması , belli vadelerle kullandırım sağlanarak donuk limitlere sebebiyet verilmemelidir.
Firmanın kredi vadesinde borcunu ilave kredi kullanarak kapatmak istemesi arzu edilen bir durum değildir.
Teminatların Sağlamlığı İlkesi ;
Kredi talebinde bulunan firma veya kişinin doğru analiz edilerek , ihtiyaç duyduğu meblağın ve vadenin uygunluğu gereklidir. Her ne şekilde olursa olsun bankalar firmalardan ilave teminat isteyebilirler. Kredinin kayıpsız ve vadesinde geri dönüşünü sağlayacak teminatların kredi yapısı ve vadesiyle uygun olması, piyasa değerinin doğru tespit edilmiş olması gerekir.